Achtduizend jaar in minder dan acht uur

Ruim een jaar na aanschaf is het ons gelukt om Civilization gespeeld te krijgen. Met slechts vier spelers, zodat alleen het lichtbruine en groene deel van de kaart gebruikt werd. We begonnen om half elf en eindigden om zes uur. Niet omdat het spel helemaal afgelopen was, maar omdat het zitvlees gaar was en Thracië toch wel ging winnen.

Het speelbord. Linksboven de 'beschavingsladder'. Linksonder de handelskaarten. Een rond fiche is een stam, een vierkant fiche een stad.

De conclusie? Civilization is een goed spel. Zeker gezien de ouderdom. Jammer genoeg zijn de bijgeleverde regels niet helemaal duidelijk. Er was na afloop een flinke speurtocht op BoardGameGeek nodig om de puntjes op de i te kunnen zetten. En dan nog vraag ik me af of ik het - voor de volgende keer - goed heb.

De grootste fout die we gemaakt hebben is dat we vergaten om na de bouw van een stad de overtollige stammen van het bord te verwijderen. Voor elke stad heb je twee stammen op het bord nodig. Daar hielden we ons wel aan. Maar er mogen in een gebied ook niet meer stammen aanwezig zijn dan het getal in het cirkeltje aangeeft. Dat maakt het spel behoorlijk anders, want dat wil zeggen dat je je stammen goed verspreid moet houden, en dat wil weer zeggen dat de kans op conflicten groter wordt. Nu gingen we behoorlijk conflictloos door achtduizend jaar beschaving.

Ook hadden we niet door dat er een apart begrip 'eenheden' bestaat. Dat is niet hetzelfde dan een stam. Een stad bestaat in sommige gevallen uit vijf eenheden. Sommige rampen hebben een effect bij een bepaald aantal eenheden. Zo is Thracië aan een burgeroorlog ontsnapt. Die heeft effect als je meer dan 35 eenheden hebt. We telden alleen de stammen, niet de vijf per stad.

De belangrijkste opmerkelijke aspecten aan Civilization zijn:

1. Je volk vermeerdert zich vanzelf.
2. Je moet zorgen dat je volk zich verspreidt over het land, zodat je de steden van voedsel kunt voorzien.
3. Je moet steden bouwen zodat je aan handelswaren kunt komen. Hoe meer steden, hoe waardevoller de handel.
4. Met je handelswaren koop je uitvindingen en ontdekkingen die je volk verrijken.
5. Aan het eind van de beurt schuif een stapje verder op de beschavingsladder, mits je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Je moet eerst minstens twee steden hebben, vervolgens meerdere soorten ontdekkingen gedaan hebben, enzovoorts.
6. Vechtpartijen zijn simpel: wie de meeste bevolking in een gebied heeft wint het gevecht, maar niet zonder verliezen.

De vormgeving is niet meer van deze tijd, aan de regels mag hier en daar wel iets gesleuteld worden, en de vele boekhoudkundige handelingen zijn ook vast handiger op te lossen, maar al met al steekt Civilization gunstig af tegen veel recentere spellen. Hopelijk wil een gerenommeerde spelauteur zich een keer wagen aan een remake. Een herschrijving van de regels zou al helpen.

Sfeervol, liefdeloos

De folder van de Praxis. Opdracht aan de fotograaf: "Maak een sfeervol plaatje." De fotograaf denkt: "Een bordspel!" Dat begint goed. De fotograaf denkt: "Monopoly!" Daar begint het al mis te gaan. Maar deze eerste gedachte is begrijpelijk. Monopoly is een bekend spel. Je kunt wel Agricola of Pandemie op tafel leggen, maar dan begrijpt de Praxis-folder-lezer niet wat er op tafel ligt.

Monopoly dus. Maar dan. De fotograaf heeft haast, want het behang, de verfspuit, de douchecabine en de minizaag moeten ook nog gekiekt worden. Snel het bord uitklappen, er wat spelonderdelen op draperen, en afdrukken maar. Jammer. Nu staan er huizen en hotels midden op een vak in plaats van op de gekleurde balk. En zijn er steden waarvan één straat een hotel heeft en de rest van de straten niets. Dat is niet volgens de regels. Dan kan het licht nog zo sfeervol zijn, tegen de regels spelen geeft ruzie. Daarom zit er ook niemand meer aan tafel. Iedereen zit in een hoek van de kamer te mokken. "Ik speel nooit meer Monopoly met jullie!"

Drie bomen individueel

Morgen is het weer zover: de klaverjasmarathon van klaverjasvereniging "Mes Op Tafel" (MOT). Speciaal voor de marathon heb ik ooit een spreadsheet "drie bomen individueel" gemaakt. Je hoeft alleen maar de grijze vakken in te vullen, te beginnen met het rijtje spelersnamen onderaan. Voor de WIJ vul je telkens de score in, en voor zowel WIJ als ZIJ de roem. Na drie bomen, individueel, is de winnaar bekend.

De spreadsheet is hier te downloaden: https://dl.dropbox.com/u/584785/driebomenindividueel.xls
De voorbeeldpartij uit het plaatje hierboven staat er al in. Eerst backspacen door alle grijze cellen en daarna fris starten.

"It's Garry Shandling's Board Game Collection"

Mensen van mijn leeftijd herinneren zich vast nog wel "It's Garry Shandling's Show", eind jaren tachtig (jaja, van de vorige eeuw) korte tijd uitgezonden door de VPRO. Recentelijk heb ik weer wat afleveringen bekeken en vielen mij enkele bordspellen op.

In aflevering 7 van seizoen 3 ("Vegas") bijvoorbeeld probeert Garry iemand te vinden die Zeeslag (Battleship) met hem wil spelen. Leonard in ieder geval niet. Die zit in de zenuwen vanwege zijn voorgenomen huwelijk.

In aflevering 5 van seizoen 3 ("The Natural") speelt Garry een partijtje tafeltennis met Grant. In het rek is duidelijk een stapel bordspellen te zien, maar ik zou niet weten welke.

In aflevering 6 van seizoen 3 ("Home, Sweet Home") probeert Garry allerhande oude spullen, waaronder bordspellen, te verkopen, waaronder Zeeslag, Levensweg, Monopoly en Twister.

Ik moet altijd erg lachen om "It's Garry Shandling Show", en als er dan ook nog bordspellen in voorkomen heb ik dubbel pret.

Noorderspel 2012

Afgelopen zaterdag werd de Der Aa-kerk in Groningen gevuld door liefhebbers van bord- en kaartspellen. Waaronder ik. Ik heb er veel gekletst en rondgekeken en ook nog eens vier spellen één keer gespeeld.

1. Call to Glory Je hebt kaarten met daarop ninja's. Van verschillende kleuren ninja's zijn er verschillende aantallen, variërend van 6 tot 20. Je pakt steeds twee ninja's, van één van de twee dichte trekstapels of van één van de twee open aflegstapels, en legt er eentje weg op de open aflegstapel. Of je 'komt uit' met een setje ninja's. Als iemand al een setje ninja's van die kleur heeft liggen moet je met méér ninja's van die kleur uitkomen. Die andere, mindere, gaan dan naar de aflegstapel. Het spel is afgelopen zodra iemand vier setjes ninja's heeft of één van de twee trekstapels op is. Dan volgt nog een puntentelling. Geen onaardig spel. Het ninja-thema vind ik wel wat zwaar.
2. Flash Point Je bent een brandweerman. Samen met andere brandweermannen probeer je een brand in een huis te blussen en slachtoffers te redden. Als je zeven slachtoffers naar buiten hebt weten te brengen heb je, met z'n allen, gewonnen. Als het huis instort of er vier slachtoffers vermist raken heb je, met z'n allen, verloren. Een coöperatief spel dus. De eerste indruk is dat het minder geraffineerd is en meer handelingen vergt dan Pandemie. Maar ja, probeer maar eens een coöperatief spel te verzinnen dat beter is dan Pandemie.
3. Noah Je hebt kaarten met daarop dieren. Die moet je kwijt zien te raken in arken. Meervoud. Het klassieke pesten in een fraai geïllustreerd jasje. Ik was niet onder de indruk, maar ik zal het ook zeker niet afraden.
4. De Heersers van de Nijl Ik heb een zwak voor spellen met een landbouwkundig thema. In dit geval ben je een Egyptische boer. Zodra je een setje gewassen hebt mag je die planten. Als iemand anders al zoiets geplant heeft dan moet je er meer planten. Die andere gaan dan naar de aflegstapel. (Hee, dat kenden we uit Call to Glory, van dezelfde uitgever.) Er wordt steeds een gewaskaart gedraaid, en van dat gewas mag iedereen dan één kaart oogsten. Je mag ook speculeren op welke kaart er gedraaid gaat worden. Als je dat goed doet krijg je extra kaarten. Er zijn net zoveel seizoenen als spelers. In de latere seizoenen kan er een sprinkhanenplaag voorbij komen die alle grootste gewassen opvreet. Je moet er voor zorgen dat je aan het eind zo veel mogelijk verschillende gewassen geoogst hebt, en vervolgens van elk gewas evenveel. Dezelfde puntentelling als bij Sjoelen dus. Het planten en oogsten is natuurlijk herkenbaar uit Boonanza, en Boonanza doet dat beter. Met name de handelsfase geeft Boonanza een voorsprong op De Heersers van de Nijl, dat met al dat kaartengedraai toch wat minder prettig speelt. Maar ja, probeer maar eens een landbouwspel te verzinnen dat beter is dan Boonanza.

Noorderspel was ouderwets gezellig. Hopelijk volgend jaar weer.