Mare Nostrum: "Bitte 1 Einflussmarker"

Vorig jaar wist ik op Noorderspel voor een halfzacht prijsje Mare Nostrum op de kop te tikken. Het is een Civilization-achtig spel dat zich afspeelt in de oudheid rond de Middellandse Zee. Je bent één van vijf mogelijke beschavingen en moet proberen de machtigste van die vijf te worden. Dat kan door middel van handel, bouw en oorlog. Die drie fases heeft het spel ook: de handelsfase, de bouwfase en de oorlogsfase.

• In de handelsfase mag de machtigste handelaar (degene met de meeste karavanen en marktkramen in bezit) bepalen hoeveel goederen er verhandeld kunnen worden.
• In de bouwfase bepaalt de bouwmeester (degene met de meeste steden en tempels in bezit) in welke volgorde de spelers mogen bouwen.
• In de oorlogsfase bepaalt de oorlogsheer (degene met de meeste legioenen, triremen en forten) wie als eerste oorlogshandelingen mag uitvoeren.

Het kan gebeuren dat één speler meerdere van deze rollen heeft, dus dat hij bijvoorbeeld handelsmeester, bouwmeester en oorlogsheer is. Aan het begin van elke ronde wordt gekeken wie welke rol heeft gedurende die ronde.

Er staan twaalf soorten handelsgoederen (wijn, olie, goud, etc.) op het bord in verschillende gebieden. Om een handelsgoed te krijgen moet je het gebied in bezit hebben en er een karavaan bouwen. Je kunt de inkomsten verdubbelen door er ook nog eens een markt te bouwen. Als je in de bouwfase twaalf verschillende handelsgoederen hebt kun je de piramides bouwen en heb je gewonnen. Als je negen verschillende handelsgoederen hebt kun je een ander wereldwonder of een held bouwen, en als je vier van die wereldwonderen of helden bouwt heb je ook gewonnen. Dat klinkt vrij gemakkelijk, maar zoveel verschillende handelsgoederen krijgen is niet gemakkelijk. Ze staan namelijk nogal verspreid over het speelbord. Dus dat wordt uitbreiden en oorlog voeren. Daarbij moet je voorzichtig opereren, want voor je het weet pakt een andere speler je weer ergens een gebied plus markt af. En als je al te machtig wordt zullen de andere spelers zich tegen je keren.

Bij een spel als dit ontkom je niet aan een vergelijking met Risk. In Mare Nostrum gooi je bijvoorbeeld ook met dobbelstenen in een gevecht. Je gooit met een dobbelsteen voor elk legioen in een conflict. Vervolgens moet de tegenstander voor elke veelvoud van vijf een legioen van het bord nemen. En daarna andersom. Ga je met twee legioenen een gebied in en gooi je een twee tweeën, dan is de aanval jammerlijk mislukt. Je kunt daardoor stukken minder roekeloos zijn dan in Risk. Omdat je voorzichtig moet zijn kan het spel behoorlijk lang duren. Twee uur of meer is geen uitzondering.


Het spel kent een mooi groot bord, houten markeerschijven, legioenen, triremen en forten, en kartonnen steden, markten, tempels en karavanen. Die laatste hadden ook wel van hout mogen zijn, want de platte schijfjes zijn op het bord niet altijd even goed te vinden. De kaarten met handelsgoederen zijn ongewoon groot. Eigenlijk nemen ze erg veel ruimte in voor de mate waarin ze in het spel gebruikt worden. Het verzamelen van de handelsgoederen is het vervelendste deel van het spel. Het is moeilijk te zien welke handelsgoederen je mag pakken, en daarna  moet je ze opzoeken in de kaarten. Dat zijn dus maar liefst twaalf stapels. Afijn, daarna begint het handelen en bouwen en veroveren, en dat gaat aanmerkelijk vlotter. Als niemand al te lang nadenkt. De regels zijn volkomen logisch, maar vergen wel enige bestudering en oefening. En je moet goed rekening houden met de uitzonderingen. Bepaalde beschavingen zijn goedkoper uit bij het bouwen, of sterker bij het vechten. En later in het spel kun je helden kopen die je ook weer allerlei voordeeltjes kunnen opleveren.

Ik heb een zekere voorliefde voor zogeheten civ-lite spellen (bouwen, handelen en veroveren in een historisch context), dus ik ben wel blij met mijn aankoop. Ik kocht de Duitse versie van het spel. Gelukkig kon ik op BoardGameGeek een Nederlandse vertaling van de regels vinden. Maar nog steeds hebben we het bij het spelen over Gold, Getreide, Fleish en Fisch, en leggen we op een nieuw gebied een Einflussmarker. Dus het is nog eens goed voor je Duits ook.